Alles over kunst

Expo

Panamarenko en co in Platform 6a

Marc  Ruyters

Praktische info

Tribute to Panamarenko, Platform 6a, Otegem, tot 24 april, www.platform6a.art

Jo Coucke, Dixit Panamarenko, uitgeverij Hannibal, 2022

Ruim twee jaar terug overleed beeldend kunstenaar Panamarenko. Hij werkte (onder meer) nauw samen met wijlen Mark Deweer van Deweer Gallery in het West-Vlaamse Otegem, die veel werk van hem aankocht. Daar gebeurt nu iets mee in Platform 6a, een initiatief van de zonen Gerald en Bart Deweer, die de galerie en haar kunstenaars doorgaven aan Keteleer Gallery in Antwerpen, en van hun ruimtes Platform 6a maakten, een platform dus waar diverse kunstinitiatieven plaatsvinden, in samenwerking met Keteleer zelf, maar ook met verzamelaars als Marc Coucke en Tanguy en Bieke Van Quickenborne.

De tentoonstelling heeft één grote blikvanger. Buiten de galerie staat de Scotch Gambit (1996-1999) opgesteld; het 6 meter hoge en 16 meter lange vliegtuig, uit de collectie van Mark Deweer zelf, dat beschouwd wordt als een van de topwerken die Panamarenko ooit maakte. Er werd zelfs een stelling gebouwd, waardoor je het indrukwekkende werk ook van bovenaf kan zien.

Voor de rest is het business as usual: de Deweer Gallery Estate, die de collectie van vader Mark beheert, toont een hele reeks sculpturen en tekeningen van Panamarenko. Dat begint al in de inkomsthal. In de grote zaal (Room 1) worden vooral werken getoond uit de Panamarenko-verzameling van ondernemer Marc Coucke. Hij bezit ook de grootste collectie in Europa van werk van Marcel Duchamp, dat als basis dient voor de grote Duchamp-expo die tot oktober 2022 loopt in het Museum Moderne Kunst (MMK) in Frankfurt. In de coulissen hoorden we overigns dat Coucke denkt aan een Duchamp-museum in ‘zijn’ speelstadje, het Waalse Durbuy.

Boven, in Room 3, wordt werk van Panamarenko gecombineerd met dat van zes andere kunstenaars die door Keteleer Gallery vertegenwoordigd worden: Antoine Roegiers, Lois Weinberger, Guillaume Bijl, Luc Deleu, Fabien Mérelle en Sybren Van Overberghe. Interessant is vooral de maquette die Luc Deleu maakte van de Furkapass Dépendance, die hij ontwierp voor het hotel Furkapass in Zwitserland, waar Panamarenko regelmatig verbleef en werkte. Bijl toont twee werken uit zijn Souvenirs of the 20th Century: de microfoon van Frank Sinatra en een lederhosen. Interessant is ook het werk La Sortie de l’Aeronef (2021) van Antoine Roegiers, dat – net zoals dat geldt voor Panamarenko’s oeuvre – gaat over de vliegdroom van de mens.

Voor mij geheel onverwacht is wat je te zien krijgt in Room 2, (The Door & The Floor), met vooral werk van Joris Van de Moortel en Mike Bouchet. Ze komen uit de collectie van Tanguy & Bieke Van Quickenborne. Door is effectief de deur die ooit toegang gaf tot het atelier van Joris Van de Moortel, Floor is het restant van de inboedel van zijn atelier, dat vermalen, verpulverd en door de versnipperaar werd gehaald, waarna met de restanten vloertegels werden gemaakt, die nu aan de muren hangen.

Iets gelijkaardigs gebeurde met het houten huis The Watershed dat door Mike Bouchet werd gbouwd en naar Venetië versleept, waar het een dag voor de opening van de Biënnale 2009 in de lagune verzonk. Het huis werd nadien weer uit het water getrokken en in stukken verwerkt: die brokstukken kan je nu in de tentoonstelling Sir Walter Scott (2010) zien in Platfom 6a. Curator is architect-verzamelaar Bruno Spaas.

Ten slotte nog deze uitsmijter: voor wie zich wil inleven in de geest van Panamarenko en zijn oeuvre raden we het prachtige boekje DIXIT Panamarenko aan, waarin criticus en essayist Jo Coucke – overigens tot aan zijn pensioen werknemer bij Deweer Gallery – de kunstenaar aan het woord laat via de vele interviews die hij tijens zijn loopbaan aan de binnen- en buitenlandse pers gaf. Verrassend, vaak hilarisch, soms lichtjes shockerend (vooral als hij het over de zinloosheid van schilderkunst heeft), maar enorm verfrissend, en zelfs voor doorgewinterde kunstkenners een eye opener.

Mike Bouchet, Sir Walter Scott, 2010, mixed media en tapijt, 15 paletten, foto Dirk Pauwels
Panamarenko, Scotch Gambit, 1996-1999, aluminium, roestvrij staal en metaal, foto Dirk Pauwels
Panamarenko, Batopillo, 2005, potlood, kleurpotlood en stift op papier, foto Dirk Pauwels