Alles over kunst

Expo  HART Nr. 213 special

Ik wil vandaag in de straten verdwalen

Kunst in de openbare ruimte tijdens Antwerp Art Weekend
Tamara  Beheydt

Praktische info

Fernando Sánchez Castillo, TACTICA, van 13 mei tot 10 juli, CINEMA TICK TACK, Mechelsesteenweg 247, Antwerpen, dagelijks van zonsondergang tot zonsopgang, www.ticktack.be

Goshka Macuga, Public Figure #2, van 13 mei 2021 tot 1 mei 2022, Stadspark, Rubenslei, Antwerpen, doorlopend, www.middelheimmuseum.be

Daems van Remoortere, Ballooning a House, van 13 tot 16 mei, Stadspark, Antwerpen, doorlopend, www.daemsvanremoortere.be

An Onghena, Sara Greet Gilis, Matthijs De Block, Josja de Vree, Vincen Beeckman, Olympisch kunstenparcours, tot eind mei, Schijfstraat 105, Antwerpen, doorlopend, www.antwerpen.be/nl/overzicht/district-antwerpen-1/cultuur/kiel-krijgt-olympisch-kunstenparcours

David Bergé, A Walk in High Resolution, 15 mei, Out of Sight, Dokter Van De Perrelei 51, Antwerpen, start om 8 u., 11 u., 17 u. en 20 u. Reserveren via www.out-of-sight.be

Thomas Betsens, Els Dietvorst, Carmine Antonio Iacolare, Mauro Pawlowski, Bart Van Dijck, Adriaan Rees, Open Cage, van 13 tot 16 mei, Coppejans Gallery, Falconplein 17, Antwerpen, www.coppejansgallery.be

In de straten van Antwerpen kun je moeiteloos (ver)dwalen: van het oude centrum tot de nieuwe wijken in opbouw en de Scheldekaaien, het uitzicht is wisselend en nooit vervelend. Overal is er kunst: van Rubens in de Onze-Lieve-Vrouwkathedraal, over de graffitikunst in het station van Antwerpen-Berchem, tot in de vele oude en jonge galeries.

Een toevallige ontmoeting met hedendaagse kunst is in de Antwerpse binnenstad niet ondenkbaar: zo telt de Harmoniewijk een aantal verrassende werken in de publieke ruimte, onder meer van Pol Bury (de fontein bij het nieuwe Provinciehuis) en Mark Požlep (de containerconstructie op de Konijnenwei). Bij TICK TACK is er elke dag, van zonsondergang tot zonsopgang, een videoprojectie tegen de brutalistische gevel van architect Léon Stynen. Vanaf 13 mei is de film TACTICA van Fernando Sánchez Castillo te zien, op uitnodiging van Narcisse Tordoir, die in de galerie zijn beeldend werk toont.

Ook de grote Antwerpse musea externaliseren hun missie: M HKA installeert ter gelegenheid van Art’s Birthday jaarlijks een nieuw gevelpaneel met zicht op de Schelde. Na onder meer Gerard Herman, Kati Heck, en Flexboj & L.A., is nu Birde Vanheerswynghels aan de beurt. Sinds 2006 wordt de toegang tot het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten dan weer gesierd door de Diepe Fontein van de Spaanse kunstenaar Cristina Iglesias. Het water sproeit niet van een hoogte naar beneden, maar stijgt langzaamaan – bijna onooglijk traag – vanuit de bodem van de constructie, en drijft nadien even traag opnieuw weg. Het werk Quand le ciel bas et lourd van David Lamelas, dat aan de zijkant van KMSKA zijn plaats had, werd recent – het moet vermeld: onder luid protest van de kunstwereld – definitief verwijderd.

In het Stadspark

Goshka Macuga, Olympe de Gouges, 2016. Courtesy Goshka Macuga

Tijdens het Antwerp Art Weekend van 2021 zijn opvallend veel tijdelijke projecten in de openbare ruimte te zien. De overgrote meerderheid van kunst ‘in openlucht’ hebben we te danken aan het Middelheimmuseum, het grote sculpturenpark dat een overzicht biedt van de Belgische en internationale moderne en hedendaagse beeldhouwkunst, dat ook een thuis biedt aan De Nor, het kunstwerk/evenementenpaviljoen dat Dennis Tyfus er in 2018 neerzette.

Het Middelheimmuseum werkt samen met de stad Antwerpen aan de verspreiding van een collectie publieke kunstwerken. Onder de titel Publiek Figuur geven het museum en de stad sinds 2019 aan een jonge kunstenaar de opdracht een tijdelijk werk in het Stadspark te plaatsen. Ongeveer een jaar lang staat het er dan op een in onbruik geraakte stenen sokkel. De vorige sculptuur in deze reeks was van de hand van Tramaine De Senna. De nieuwste, van Goshka Macuga, wordt tijdens het Antwerp Art Weekend onthuld. De Pools-Engelse kunstenaar brengt een geabstraheerde hulde aan vijf andere vrouwen, van filmmaker en kunstenaar Chantal Akerman tot de eerste vrouwelijke burgemeester van Antwerpen Mathilde Schroyens. Het beeld maakt een pijnlijk duidelijk contrast met de klassieke, anonieme, dikwijls naakte, vrouwelijke sculpturen die in de stad te vinden zijn: geen van deze vijf kreeg al een eigen standbeeld, terwijl hun daden dit zeker zouden toelaten.

Nog meer in het Stadspark: tijdens het Antwerp Art Weekend zal Daems van Remoortere er de filminstallatie Ballooning a House voorstellen, die vorig jaar al te zien was tijdens The Crystal Ship by Night in Oostende. Het kunstenaarsduo onthulde recent ook een publiek werk op de vroegere industriële site van de Blikfabriek.

Daems van Remoortere, Ballooning a House, 2020, courtesy Daems van Remoortere

De activiteit van het stappen

Wie gecontroleerd in de straten van de stad wil verdwalen, kan zich sinds oktober te goed doen aan het kunstenparcours Antwerpse Olympiade. 100 jaar nadat de Olympische Spelen in Antwerpen werden gehouden, gaan vijf kunstenaars op het Kiel in dialoog met de buurt en haar sportieve geschiedenis. Zo fotografeerde Vincen Beekman sportende buurtbewoners, maakte An Onghena een nieuwe ‘Olympische’ postzegel en bouwde Sara Greet Gillis een groene tribune als nieuwe ontmoetingsplek.

Kunstruimte Out of Sight, net buiten de binnensingel, nodigt David Bergé uit met zijn A Walk in High Resolution. De kunstenaar neemt zeven deelnemers op sleeptouw doorheen de stad. Het doel is een wandeling in stilte, die enerzijds het stappen als artistieke en politieke act benadrukt, en anderzijds de essentie van de stad traceert; een waarnemende mijmering. Misschien leidt de wandeling wel langs historische en hedendaagse plaatsen, de sporen volgend van het dynamische kunstleven in de binnenstad.

In het kader van 100 jaar Beuys organiseert Coppejans Gallery, ten slotte, een kooi in openlucht: kunstenaars en artiesten variërend van Els Dietvorst tot Mauro Pawlowski doen er een interventie. Wat hun acties of performances telkens met Beuys te maken zullen hebben, is nog onduidelijk, maar de kooi belooft een interessante halte te zijn; een welgekome stilstand met ruimte voor verwondering tijdens het wandelen en dwalen.