Alles over kunst

Artikel

Schoonheid op de grens tussen kunst en design

Over het werk Audrey Large
Ringo  Gomez-Jorge

Praktische info

Audrey Large, Milan Designweek 2022, van 6 tot 12 juni, Nilufar Gallery, Milaan, www.nilufar.com, www.scaletoinfinity.nilufar.com

It’s Our F***ing Backyard. Designing Material Futures, 26 mei tot 4 september, Stedelijk Museum Amsterdam, www.stedelijk.nl

Als je het werk van de Franse Audrey Large (1994) op een foto ziet, ben je ervan overtuigd dat je naar een 3D-render van de inkleding van een dystopische metaverse kijkt. Dat ligt niet zo ver van de waarheid. Large laat natuurlijke materialen zoals hout, klei of brons volledig links liggen. Haar vertrekpunt zijn schetsen op de tablet die ze vervolgens intuïtief vervormt aan de hand van 3D- en videosoftware. Zoals een tekenaar zijn potlood ietwat vrij en ongecontroleerd zou laten bewegen over het papier, zo transformeert Large aan de hand van digitale tools haar getekende basisvormen tot bevreemdende lava-achtige structuren. Het woord lava valt wel vaker in beschrijvingen van haar werk. En net zoals vloeibaar lava, kan het digitale werk van Large ook oneindig van vorm veranderen.

Audrey Large, MetaBowl #10, 2020, polyactide, 35 x 24 x h 35 cm, Nilufar Gallery

Waar de digitale kunstenaar stopt, gaat Large verder. Haar werk blijft bijvoorbeeld niet hangen in de status van een NFT, maar ze verwerkelijkt haar sculpturen als 3D-prints in polyactide: een biologisch afbreekbaar plastic – ecologie staat hoog op de agenda bij jonge makers. Haar vormentaal, daar valt moeilijk een staat op te maken. Sommige objecten refereren aan typische huiskamer- en tuinelementen zoals een boekrek of een fontein, andere van Larges vormen lijken in geen enkel kader te passen. Je zou ze hoogstens gesmolten totems kunnen noemen, of vreemde persiflages op mechanische structuren uit ‘mecha’ (dystopische sci-fi anime). Ook de iriserende kleuren dragen bij tot de vervreemding. De objecten blinken op een bijzonder onnatuurlijke manier waardoor Larges werk in levenden lijve even digitaal oogt als op een foto. En zo slaat zij een brug tussen het virtuele en het reële.

Ik zag het werk van de Franse de eerste keer drie jaar geleden in Milaan tijdens een groepsexpositie van het jonge collectief Morph, bestaande uit jonge makers die allen 3D-software op een heel spontane en intuïtieve manier hanteren. Die expositie speelde zich net zoals de recente tentoonstellingen van Large af in de designwereld en niet in het kunstcircuit. Audrey Large is dan ook designer van opleiding en net zoals vele van haar leeftijdsgenoten in het vak zoekt zij toenadering tot de beeldende kunst. Bij de nieuwe generatie van ontwerpers vindt er een duidelijke mindshift plaats. Zo laten velen de paradigma’s van een goed ontwerp links liggen – denk: helderheid, functionaliteit, efficiëntie, produceerbaarheid. Form follows function; die oude, grijsgedraaide plaat, is allerminst van toepassing op deze jonge twintigers en dertigers. Het ontwerp vertrekt niet langer vanuit een praktische probleemstelling. Zelfexpressie neemt de overhand.

Audrey Large, Scale to Infinity - Fragment 15, 2021, polyactide, 11,6 x 17,9 x h 23,5 cm, Nilufar Gallery

Zo creëren ontwerpers zoals Sigve Knutson, Bram Vanderbeke, Roxane Lahidji en vele anderen objecten die gangbaar onder de term designart worden geplaatst: ontwerp op de grens met kunst. Vandaag de dag hanteert men vaak het begrip ‘collectible design’: kunstzinnige designstukken in beperkte oplage. De term drukt meteen ook de commerciële waarde ervan uit, de uniciteit, die vaak eigen is aan kunst.

Collectible design is niet nieuw: vooral de Italianen in de jaren tachtig wisten er wat van. Wel opmerkelijk is de ongelofelijke uitbreiding en daardoor ook vermarkting van deze subdiscipline. De Brusselse beurs Collectible is slechts één van de vele initiatieven die op deze markt springen en galeries zoals Nilufar in Milaan, Carpenters Workshop Gallery in Parijs/Londen/New York, Fumi in Londen of Maniera in Brussel, groeien in aanzien. De stroming wordt in onze contreien, en misschien ook wel in de wereld, gestuurd door de Design Academy Eindhoven, een ondertussen wereldvermaarde en hoogst progressieve designschool waar men niet denkt in termen van product maar van verhaal.

Opvallend aan collectible design is de evolutie ervan. Hoe ver kun je de vorm manipuleren opdat er nog sprake is van design? Die vraag werpt het werk van Audrey Large op, niet toevallig een alumnus van de Design Academy Eindhoven. Zoals eerder aangehaald refereren slechts weinige van haar objecten nog aan een functioneel designstuk. Los daarvan blijft de designwereld haar werk tonen en bejubelen. De eerder vernoemde Nilufar Gallery wijdde vorig jaar een solo aan haar en zal tijdens de Designweek in Milaan in juni wederom een plaats voor haar reserveren, samen met verschillende designmusea, van Londen tot Hong Kong.

Audrey Large, MetaVase, 2020, polyactide, 68 x 36 x h 76 cm, Nilufar Gallery

Dat Large zich al dan niet bewust blijft bewegen in de designwereld eerder dan in de kunstwereld spreekt boekdelen. Zo staat de designwereld open voor het maken van objecten zonder pagina’s theorie of moeilijke subtekst, hetgeen in de kunstwereld minder het geval is. Gewoon mooie dingen maken: het klinkt oppervlakkig maar het is tevens des mens. In de designwereld is schoonheid relevant genoeg om een doel op zich te zijn.

Mogelijk effent de designwereld een zijweg langs de kunstwereld voor makers als Large. In de designwereld bestaat geen rite de passage om het epitheton ‘hogere bedenker van hogere objecten’ te kunnen dragen. Tuurlijk, er bestaan designgoden maar zij verkrijgen hun status door ontwerpen te creëren die vele ogen strelen, niet omdat de theoretische analyse erachter zo sterk onderbouwd is. Nogmaals, dat kan oppervlakkig klinken, maar het opent wel een rijk van vrijheid die in de kunstwereld verloren lijkt te zijn gegaan.